Honden ruiken een heleboel!

Honden ruiken een heleboel en hebben een superneus! Ze ruiken fenomenaal goed en leven in een geurenwereld, die voor ons soms maar moeilijk te begrijpen is.

Wij kijken en kletsen wat af, maar een hond kijkt vooral met zijn neus. Maar liefst een derde van zijn hersenen (tegenover 5 procent van onze hersenen) is ingericht op het verwerken van geur. Honden zijn er misschien zelfs wel de oorzaak van dat wij niet zo’n goede neus (meer) hebben. Ruiken? Daar hebben we viervoeters voor!

Nosebook

Honden hebben hun neus nodig voor het vinden van eten. Ze communiceren ook met elkaar via geur en kunnen bijvoorbeeld aan de urine van andere honden heel wat aflezen. Wij hebben Facebook en e-mail, je hond gebruikt Nosebook en peemail! Soms doen honden al lelijk tegen elkaar voordat ze elkaar ooit gezien hebben, simpelweg omdat ze elkaar al wél kennen via het uitwisselen van elkaars geurtjes.

Ziek of bang

Honden kunnen niet alleen van elkaar, maar ook van mensen ruiken hoe ze zich voelen en of ze ziek zijn. Ze ruiken (stress)hormonen en ‘weten’ daardoor of we bang of zwanger zijn, of signaleren bijvoorbeeld een stijging of daling van het bloedsuikergehalte in ons bloed. Er zijn speciale diabeteshonden die zijn opgeleid om te waarschuwen bij sterke wisselingen in bloedsuikerwaarden.

Ik ruik een… bacterie

De neus van honden wordt onder meer ingezet bij het opsporen van:

• Ongedierte als bedwantsen en termieten
• Zwart geld
• Ongewenste bacteriën in ziekenhuizen
• Landmijnen en gaslekken

Honden ruiken geurrijk! 

Honden zoeken plekken op waar veel lichaamsstoffen vrij komen en de geur dus het sterkst is. Daarom ruiken ze vaak onder elkaars staart, en bij ons vaak aan kruis, billen, oksels en mond. Vind je dat vervelend? Bied de hond dan als alternatief je hand aan om aan te ruiken.

Zoek!

Zet de neus van je dier aan het werk met deze snuffelklaver, het snuffelhart of de snuffelster.

Kampioen

Vergeleken met ons zijn honden echt kampioen op het gebied van ruiken. Wij moeten het doen met ongeveer 5 miljoen reukcellen, maar een hond heeft er tussen de 125 en 300 miljoen. Ruik jij dat iemand in dezelfde kamer een lekker luchtje op heeft? Een hond kan diezelfde persoon opsporen in een vol stadion! En waar jij alleen appeltaart of erwtensoep ruikt, kan een hond de aparte ingrediënten daarvan onderscheiden.

Stereo

Honden kunnen stereo ruiken en met ieder neusgat apart geur opnemen. Het ronde neusgat met daarachter een ‘vleugeltje’ zorgt daarbij voor een ingenieuze luchtcirculatie.  Ze hebben bovendien een speciaal orgaan in hun bek waarmee ze geuren als het ware ‘proeven’: het vomeronasaal orgaan oftewel het orgaan van Jacobson. Zie je een hond buiten na het snuffelen even met zijn tanden klapperen? Dan gebruikt hij dat orgaan! Niet alle honden ruiken trouwens even goed: langsnuitige honden kunnen dat beter dan kortsnuitige.

Natte neus…

De neus van een hond is altijd een klein beetje vochtig. Honden ruiken beter met een natte neus. Zo kunnen ze beter luchtjes opnemen. Van veel ruiken kan het neusslijmvlies uitdrogen, waardoor een hond minder goed kan ruiken. Van snuffelen krijg je dorst. Als je een geur lang achter elkaar ruikt, ga je hem minder goed ruiken. Om een geurspoor te kunnen blijven volgen, moet een hond daarom af en toe even van het spoor af om een frisse neus te halen.

…met een spleetje

Wist je dat het verticale spleetje dat tussen de neusgaten en door de bovenlip van je hond loopt officieel het filtrum heet? Het speelt een rol bij het vochtig houden van de neus van je viervoeter, zodat hij beter kan ruiken.

Uniek

Ook leuk om te weten: iedere hond heeft een uniek patroontje op zijn neus. Zoals je mensen kunt herkennen aan hun vingerafdruk, heeft iedere hond een eigen neusafdruk!

Klokkijken

Honden kunnen klokkijken met hun neus. Wij zien dat het buiten donker wordt, honden merken dat er tijd verstrijkt omdat geuren minder sterk worden. Of juist sterker, bijvoorbeeld als we weer thuiskomen.  

Wisselneus

Is de neus van jouw hond ook lichter in de winter? We noemen dat een winterneus of wisselneus. Dat er een lichtere streep op de neus verschijnt, heeft te maken met het stofje tyrosinase. Dat speelt een rol bij de aanmaak van pigment (kleurstof) en werkt bij koude temperaturen, dus in de winter, minder goed.

Tip voor meer begrip

Als je zelf je neus wat meer gebruikt, zul je merken dat er niet alleen veel te horen en zien, maar minstens zo veel te ruiken is. Met een beetje oefenen kun je zelfs aan een passerende auto ruiken of de bestuurder ervan rookt of niet! Je krijgt er beslist meer begrip voor je hond door.

Pizza…

Er is een verhaal van een hond die om volstrekt onverklaarbare redenen sommige mannen aardig vond en andere niet. Tot duidelijk werd dat hij ooit een trap had gehad van de pizzabezorger. Alle mannen die hij niet aardig vond, bleken pizza te hebben gegeten en roken daar nog naar… Je moet er maar achter komen! Het geeft in ieder geval aan dat we niet moeten onderschatten hoe belangrijk geuren voor je viervoeter zijn. Honden ruiken de hele dag door!