Wat te doen bij een teek bij katten?

Teken zijn beestjes die je liever niet tegenkomt, maar die steeds moeilijker te ontlopen lijken. Wat doe je bij een teek bij katten? Wij vertellen je meer.

Wat zijn teken precies?

Teken zijn zwartbruine, spinachtige achtpotige beestjes, die zich voeden met het bloed van hun gastheer. Er zijn verschillende soorten teken. Het zijn heel kleine diertjes maar ze kunnen, als ze zich volzuigen met bloed, flink uitzetten. Ze zien er dan uit als kleine, blauwgrijze knikkertjes.

Een teek bij katten: gevaarlijk?

Niet allemaal, maar sommige wel. Teken bijten zich vast in de huid van mens en dier en kunnen tijdens het ‘drinken’ van bloed bacteriën waarmee ze eventueel zijn besmet in de bloedbaan van hun gastheer brengen. Wereldwijd staan ze bekend als overbrengers van verschillende ziektes, die vaak lastig of niet te genezen zijn.

Welke ziektes brengen ze over?

• Babesiose, ook wel piroplasmose genoemd, is een wereldwijd voorkomende en door teken overgedragen acute en ernstige ziekte die de rode bloedlichaampjes aantast. Kenmerkende symptomen zijn (hoge) koorts, bleke slijmvliezen, sloomheid, verminderde eetlust, bloedarmoede en vooral de bruinrode urine.
• Ehrlichiose is een sluipende ‘tekenziekte’ die de witte bloedcellen aantast. De klachten die dat oplevert, zijn vaak wat vaag: lusteloosheid, gebrek aan eetlust, vergrote lymfeklieren, stijfheid, ademhalingsproblemen zoals hoesten, koorts en (neus)bloedingen.
• Borreliose, beter bekend als de ziekte van Lyme, is wel de meest bekende ‘tekenziekte’ die je kunt oplopen bij een beet door een teek die besmet is met de Borrelia-bacterie. Kenmerkende symptomen zijn gewrichtsaandoeningen, koorts, gebrek aan eetlust en problemen met huid, zenuwstelsel (verlamming) of hart.
• Teken-encefalitis, ook wel tick-borne enchephalitis (TBE) of Früh Sommer Meningo Encephalitis (FSME) genoemd, een virus dat griep, koorts, hoofd- en nekpijn en een gevaarlijke hersenvliesontsteking veroorzaakt. 

Wist je dit?

De ziekte van Lyme is vernoemd naar de plaats Old Lyme in de Amerikaanse staat Connecticut, waar de ziekte in 1975 voor het eerst als zodanig werd vastgesteld bij volwassenen en kinderen met gewrichtsontstekingen.

Waar kun je teken tegenkomen?

Teken houden zich vooral graag op in gebieden met veel groen als struikgewas en hoog gras. Je vindt ze in de bossen, maar ook in de duinen, en ze kunnen net zo goed in je tuin zitten. Teken lijken een voorkeur te hebben voor kreupelhout en eikenbomen, waar ze geduldig op hun slachtoffer wachten. Zodra er iets warmbloedigs passeert, stappen ze daarop over en zoeken vervolgens een plekje om zich vast te kunnen bijten.

En wanneer?

Zodra de temperatuur stijgt naar 5 tot 10 graden kunnen teken actief worden. Het tekenseizoen loopt doorgaans van maart tot oktober, de periode dat het wat warmer weer is, maar met het huidige klimaat moet je er eigenlijk het hele jaar beducht op zijn. Wil je weten hoe actief de teken op dit moment zijn? Kijk dan voor actuele informatie op www.tekenradar.nl.

Waar zitten de gevaarlijkste teken?

Voorheen waren vooral de zuidelijke landen en het gebied rond de Middellandse Zee berucht om hun gevaarlijke teken: de Dermacentor-teek, berucht vanwege Babesiose, en de Rhipicephalus-teek, verspreider van Ehrlichiose. Deze soorten rukken, net als teken uit Midden- en Oost-Europa, echter steeds vaker op naar het noorden en westen, waardoor je ze niet alleen tijdens je vakantie, maar ook hier kunt tegenkomen. Bij ons huist echter vooral de Ixodes-teek, ook wel ‘schapenteek’ of ‘hondenteek’ genoemd, die de ziekte van Lyme kan overbrengen. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer één op de vijf teken met Lyme is besmet.

Waar bijten teken het liefst?

Teken kunnen zich overal op het lichaam vastbijten, maar zitten vaak op de kop van je kat of op dunbehaarde en goed doorbloede plekken, zoals oksels en liezen. Daar kunnen ze namelijk makkelijk bij de huid komen en is het bovendien lekker warm. Bij mensen hechten ze zich ook nog wel eens vast net onder het haar achter je oren of in je nek en in, schrik niet, je bilnaad!

Hoe ontdek je ze?

Als de teken zich nog niet hebben vastgezet, kun je de kleine ‘spinnetjes’ soms over de vacht van je dier zien lopen. En soms voel je na een boswandeling zelf wat kriebelen op bijvoorbeeld je arm. Als je met je vingers de vacht en huid van je hond of kat controleert, leer je vastgebeten teken al snel te ‘voelen’ en te herkennen.

Wat doe je?

Het is belangrijk dat je een vastgebeten teek zo snel mogelijk verwijdert. Hoe langer de teek blijft zitten, des te groter namelijk de kans op een besmetting is. Als je een teek binnen 24 uur op de juiste manier verwijdert, is de kans op een besmetting het kleinst. Check je hond indien nodig na iedere wandeling even en controleer je (buiten)kat regelmatig op teken.

Hoe verwijder je een teek?

Een teek bij katten die is vastgehecht, kun je met behulp van een speciale tekenpincet of met een tekenhaakje vrij simpel verwijderen. Haal de teek gewoon uit de huid. Als je hem eerst probeert te verdoven met bijvoorbeeld parfum, alcohol of nagellakremover, loop je alleen maar meer risico dat hij de inhoud van zijn speekselklieren en maagdarmkanaal in de huid leegt, wat de kans op een infectie verhoogt. Probeer de teek in zijn geheel te verwijderen, achtergebleven delen kunnen ontstekingen veroorzaken. Desinfecteer de plek waar de teek gezeten/gebeten heeft indien nodig met een voor dier of mens geschikt ontsmettingsmiddel.

Tip!

Zorg dat je altijd een ‘tekentangetje’ bij je hebt. Het makkelijkst is om er een paar te hebben: stop er dan bijvoorbeeld eentje in je jaszak, eentje in de EHBO-doos thuis en eentje in het handschoenenkastje van de auto. Zo kun je een teek bij katten snel verwijderen. 

Wat moet ik doen na een beet?

Katten zijn minder gevoelig voor de ziekte van Lyme dan mensen, maar zorg dat je altijd alert bent op de hierboven genoemde symptomen die bij tekenziektes kunnen horen. Ben je zelf gebeten door een teek? Noteer dan de datum van de beet, houd goed in de gaten of er in de eerstvolgende drie maanden op de plek van de beet geen rode verkleuring ontstaat en wees alert op mogelijke symptomen van een besmetting, zoals koorts, spier- of gewrichtspijn. Raadpleeg bij twijfel of voor advies altijd de dierenarts of, voor jezelf, de huisarts!

Wat kun je doen tegen teken?

Door preventief een passend bestrijdingsmiddel te gebruiken, kun je zo veel mogelijk proberen te voorkomen dat teken zich op je dier kunnen vasthechten. Lees altijd goed de gebruiksaanwijzing om te zien of het product voor jouw kat geschikt is. Op internet zie je veel huismiddeltjes tegen teken voorbijkomen. De ervaringen daarmee zijn heel wisselend. Een teek bij katten is iets om goed en deskundig te behandelen. 

Waar kan ik terecht voor meer informatie?

Ieder voorjaar is er de ‘Week van de Teek’ om mensen extra te informeren over de risico’s van teken. Via www.weekvandeteek.nl vind je heel veel handige info. Zo weet je hoe je een teek bij katten goed kunt herkennen en behandelen.